ششمین جلسه از راهکارهای عملی تولید تئاتر و چگونگی تشکیل گروههای تئاتری با حضور محمد یعقوبی و محسن حسینی در سالن اجتماعات خانه تئاتر برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر از روابط عمومی خانه تئاتر، در ابتدای این جلسه که به همت انجمن کارگردانان برگزار میشود و در آن جمعی از هنرمندان تئاتر از جمله ایرج راد، دکتر کمالالدین شفیعی، محمودرضا رحیمی، افسانه ماهیان و... حضور داشتند، سهراب سلیمی رئیس انجمن کارگردانان خانه تئاتر در سخنانی ضمن سپاسگزاری از حضور کارگردانان تئاتر ایران در سلسله نشستهای خانه تئاتر گفت:«دوستان با حسن نیت خود و با تمام اطلاعاتشان، ما را در این برنامهها یاری میدهد و قطعاً در این یاری رسانی هم انجمن برداشتهای مفیدی را برای برنامههایش و همچنین تثبیت گروهها و راهکارهای تولید تئاتر به عمل خواهد آورد.»
وی خاطر نشان کرد:«ممکن است این برنامهها در کوتاه مدت اثرات خود را نشان ندهد، ولی بدون تردید در درازمدت شاهد نتایج مطلوب آن خواهیم بود.»
در ادامه جلسه محسن حسینی کارگردان تئاتر درباره گروههای تئاتری گفت:«درواقع در کشور ما گروه نمیتواند به صورت استانداراد و تعریف شده مطابق عرف دنیا شکل بگیرد.»
وی افزود:«در حال حاضر ظاهراً تعداد زیادی گروه تئاتری داریم، اما اصولاً گروه تئاتری تعریفی که دارد این است: اساسنامهای دارد که باید تصویب شود و بعد از وزارت ذیربط به شکل سالانه بودجه دریافت کند، سالن تمرین در اختیارش قرار بگیرد و موقعیت اجرایی داشته باشد. گروه تئاتری باید به صورت حرفهای نیمی از سوی دولت حمایت شود و نیمی دیگر از سوی اسپانسر.»
محسن حسینی در ادامه سخنانش در مورد گروههای آزاد افزود:«از گروه آزاد یک تعریف غلط ارائه شده است؛ چرا که در ایران گروه آزاد نداریم به دلیل این که دولت تولید کننده، تهیه کننده و سرمایهگذار ماست. گروه زمانی میتواند تعریف آزاد را داشته باشد که یک حمایت 40 درصدی از دولت را به همراه 50 درصد اسپانسر و 10 درصد گیشه داشته باشد.»
وی در بخش دیگری از سخنانش در همین زمینه گفت:«ما در جشنواره فجر هنوز نتوانستیم فستیوالها را جذب کنیم. ما در جشنواره سال گذشته 300 مهمان خارجی داشتیم که برایمان هزینه زیادی دربرداشت و سوال من این است که تئاتر ما از حضور این مهمانان در کشورهای خارجی چه بهرهای برد؟ متاسفانه ما موفق نشدیم جریانی را ایجاد کنیم تا این اتفاق در جشنواره بیفتد که از 300 مهمان مدعو، حداقل 100 مهمان خریدار کارهایمان برای کشورشان باشند تا ما بتوانیم در صحنههای مختلفی که باید، حضور داشته باشیم.»
محمد یعقوبی دیگر کارگردان شرکت کننده در این نشست درباره گروههای تئاتری گفت:«پنج، شش سال است که میشنوم گروهها را میخواهیم مستقل کنیم. این در واقع به نظر من از آن طرف بام افتادن است. در کشور ما امکانات قانونی برای تئاتر وجود ندارد و این کار اطلاع رسانی نمیشود.»
وی تاکید کرد:«اگر قانون وجود داشت گروهها متناسب با آن قانونها میرفتند و کار تئاتر انجام میدادند که این به معنی خرد کردن تئاتر نیست و به معنای ضروری کردن تئاتر است. من فکر میکنم تئاتر ما که اکثریتش جوان است، در برههای این جوانها به سنی میرسند که خسته میشوند و میروند به سراغ شغلهای دیگر و خیلی باید مقاوم باشند؛ با این که سنی از آنها بگذرد و همچنان به کار تئاتر ادامه بدهند.»
محسن حسینی در ادامه بحثهای این جلسه گفت:«ما در تئاترشهر به رپراتوار نیاز داریم که متاسفانه به ما گفته میشود امکانش وجود ندارد. تئاترشهر باید یک سری کارگردان شاخص داشته باشد که بتواند کار در طول سال داشته باشد. رپرتوار کار زیبایی است و کار نمیمیرد. مگر میشود در تئاترشهر آثار کلاسیک نداشته باشیم. وضعیت تئاتر شهر اسفناک است. متولی 10000 هزار فارغالتحصیل تئاتر برای این که فعالیت نمایشی انجام بدهند کیست؟ آیا غیر از این است که در این زمینه توجه جدی نشده و کار زیر بنایی صورت نگرفته؟
محمد یعقوبی نیز در پایان سخنانش گفت:«مهمترین مسئله این است که تئاتر چیست و این در کشور ما به آموزش و پرورش برمیگردد. یعنی جایی که میتواند روی تئاتر کار کند و ما تئاتریها باید آموزش و پرورش را برای تحقق این امر قانع کنیم. در واقع آموزش و پرورش باید تئاتر را به عنوان یک درس اختیاری و نه اجباری در برنامه درسی دانش آموزان بگنجاند و این اتفاقی است که باید در کشور ما رخ دهد. قانونگذار ناگزیر است که به فکر قانونی کردن تئاتر باشد.»
دکتر کمالالدین شفیعی در ادامه صحبتهای محمد یعقوبی تصریح کرد:«ما بعد از سه سال تلاش موفق شدیم آموزش و پرورش را راضی کنیم تا به کودکان از طریق تئاتر درس بدهیم. اما بعد از سه سال که سرانجام توانستیم زنگ تئاتر را در شهرستانها دایر کنیم، متوجه شدیم که در دوره کنونی با آن مخالفت شده است.»
در پایان جلسه ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر در صحبت کوتاهی گفت:«ما این مسئله را در کمیسیون فرهنگی مجلس نیز عنوان کردیم که اگر فقط به نیمی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی عمل شود، بیش از 80 درصد مشکلات ما حل خواهد شد. اما آن مصوبات یک اشکال دارد و آن هم این است که متولیان را موظف و مکلف نکرده است. به عنوان مثال مجلس اخیر تصویب کرده که تمام ادارات و وزارتخانهها و نهادهای دولتی میتوانند سالنهایی که در اختیار دارند خارج از وقت اداری در اختیار فعالیتهای فرهنگی هنری قرار دهند. وقتی با آنها برای در اختیار گرفتن سالن صحبت میکنید، پاسخ میدهند: در ساعت غیراداری با مسئولیت چه کسی سالن را در اختیار گروه بگذاریم؟»
وی در ادامه گفت:«این قانون در ایران وجود دارد که اگر ارگانی فعالیت فرهنگی انجام دهد، آن میزان از مالیاتش کم میشود، ولی ارگانها این مسئله را نمیدانند که چگونه باید آن فعالیت فرهنگی را انجام دهند. اینها هم با حرف زدن وجود نمیآید، بلکه با برنامهریزی حاصل میشود.»
ایرج راد در ادامه افزود:«یک نکته را فراموش نکنیم، به دلیل آشفته بازاری که در تئاتر ما به وجود آمده میتوانیم بگوییم تئاتر حرفهای جایگاهی ندارد. ما عوامل حرفهای بسیار داریم، اما هیچ کدام انسجام و امکانات لازم برای تشکیل یک گروه را ندارند. ما باید رپرتوار داشته باشیم. یعنی من این را باور دارم که تعداد کارهای خوب و ارزشمندی هم که اکنون وجود دارد اندک نیست؛ اما به دلیل این که در میان انبوهی از کارهای فاقد کیفیت و بی محتوا قرار گرفته، اصلاً دیده نمیشود. اگر همین کارها انتخاب و در رپرتوار گنجانده شوند، جایگاه تئاتر به خوبی و روشنی نمایان میگردد.»
وی در پایان اضافه کرد:«گروه باید به کار خود متکی باشد که اگر کارش را اجرا کرد بداند میتواند تامین کننده پرسنل خود باشد و توقعاتش هم سطح معقولی داشته باشد. الآن زمان آن رسیده که این گروهها تشکیل شود. حالا ممکن است از بین 20 گروه، فقط چهار گروه بماند که در این صورت نیز نباید نگران بود؛ چرا که حداقل چهار گروه واقعی و حرفهای باقی مانده است.»