هنرمندان دفاع مقدس باید آزادی عمل و اندیشه داشته باشند

 

نشست مطبوعاتی نمایش "کانال کمیل" روز گذشته با حضور کورش زارعی، مهدی فقیه و سیدمهدی میرغیاثی برگزار و مسأله وجود یا عدم وجود خط قرمزهای حوزه دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفت.

 

 

به گزارش سایت ایران تئاتر در این جلسه کورش زارعی با اشاره به تاریخچه اجرای کانال کمیل گفت: اواخر سال گذشته به گروه پیشنهاد شد تا یک نمایش دفاع مقدس تولید کنند و گروه تصمیم گرفت این نمایش را که دوازده سال قبل شرایط دیده شدن برایش ایجاد نشد را مجدداً روی صحنه ببرد. از این گذشته نسل جوان با فاصله گفتن از تاریخ دفاع مقدس از مستندات آن دوران بی‌اطلاع است. بنابراین ضرورت داشت تا متنی که بر مستندات دوران جنگ از جمله گردان کمیل و متلاشی شدن آن در منطقه طلائیه استوار است اجرا شود. بنابراین تصمیم گرفتیم با گروه متفاوتی و رویکرد جدید آن را روی صحنه ببریم. از اسفندماه تمرین را شروع کردیم و اواخر اردیبهشت آماده اجرا شدیم.
زارعی درباره نگارش متن و طرح اولیه توسط سیدحسین فدایی حسین و ضرورت‌هایی که زمان و موقعیت تاریخی بر نگارش آن ایجاد می‌کردند، توضیح داد: این نمایشنامه در شرایط خاص و دور از وطن نوشته شد. آن زمان جنگ به تازگی تمام شده بود و بحث تفحص و پیدا کردن اجساد مفقودان و شهدا آغاز شده بود.
سیدحسین گفت قصه‌ای دارم و نسخه اولیه را برایمان فرستاد. نسخه اولیه متن بسیار تند و تیزتر از نمایش فعلی بود. پس از اجرا احساس کردیم اتفاقی که در بطن نمایش ماست افتاد، اردوهای راهیان نور شکل گرفت تا به جای آن که شهدا را از منطقه جنگی بیرون بیاوریم به سراغ آنها، به زیارتشان در منطقه شهادتشان برویم.
وی با اشاره به عکس‌العمل‌ها و موضع‌گیری نهادهای مختلف در مقابل این متن تصریح کرد: بحث خط قرمز در تئاتر دفاع مقدس چیزی است که هنوز درباره آن به نتیجه نرسیده‌ایم. اعتقاد دارم کسی که به طرف این حوزه می‌آید قرار نیست ضد جنگ کار کند چون ما جنگ افروز و شروع‌کننده جنگ نبوده‌ایم که بخواهیم اثری ضد جنگ خلق کنیم. ما مورد تهاجم قرار گرفتیم، دفاع کردیم، آنقدر ارزش‌های انسانی برایمان مهم بود که فکر نمی‌کنم کسی کاری ضد جنگ انجام دهد. ولی به هر حال تجربیاتی وجود دارد و ما باید نقطه نظرات هنرمندانه خود را مطرح کنیم. این نگرانی بیهوده‌ای است که هنرمندان تلخ و ضد جنگ بنویسند یا نه. اگر گله‌مندی‌ها، دلخوری‌ها، انتقادات و پیشنهاداتی وجود دارد برای شناخت ضعف و قوت‌ها است تا در آینده به کار گرفته شود.
وی تأکید کرد: هنرمند دفاع مقدس باید آزادی عمل و اندیشه داشته باشد تا بتواند مقولات جدید را مطرح کند. هنوز ناگفته‌های زیبایی در این حوزه هست که می‌تواند اتفاقات جدیدی در ادبیات و هنر ایجاد کند. اگر به هنرمند اعتماد کنیم قطعاً شاهد شکوفایی هنر و ادبیات دفاع مقدس خواهیم بود.
وی درباره ضرورت زمانی اجرای مجدد این نمایش گفت: "کانال کمیل" جزو نمایشنامه‌هایی است که به بخشی از مستندات جنگ اشاره مستقیم دارد. احساس کردیم لازم نیست به مسائل بعد از جنگ بپردازیم. به خصوص آن که می‌توان برخی از اتفاقات را روی صحنه برد تا آدم‌هایی که آن زمان نبوده‌اند و یا حتی بوده‌اند، یک یادآوری داشته باشند.
ما ایرانی ها روحیه سلحشوری داریم و باید همواره این روحیه را حفظ کنیم. دیدن آن سلحشوری برای نسل جدید لازم است. به یاد داشته باشید که هنوز هم به لحاظ فرهنگی، نظامی، اقتصادی و... در حال دفاع هستیم.
وی درباره تیپ‌های تکراری در این نمایش گفت: ما طیف‌های متفاوتی از آدم‌های جنگ را در کانال کمیل گرد آورده‌ایم. سعی کردیم رنگ‌آمیزی متنوعی داشته باشیم. گروه ما در هیچ یک از کارهایش در ژانر دفاع مقدس سعی نکرده به کلیشه برسد.
در بخش دیگر این جلسه مهدی فقیه نیز وجود خط قرمزها را امری اشتباه عنوان کرده و تأکید کرد: اگر هنر مطالب انسانی داشته باشد ماندگار است.
وی با اشاره به فرهنگ و هنر ایرانی گفت: فکر می‌کنم هنرمندان ما هنوز در یک دوره مانده‌اند. مردم بعد از انقلاب مثل نور حرکت کردند و ما یک چراغ موشی در دست داریم.
کورش زارعی ضمن دفاع از بازی بازیگران نمایش، مراحل تمرین و تأکیدات کارگردان بر رویکرد تازه به متن را تشریح کرد.